Den blå timen

Den blå timen, er eit uttrykk for å beskrive eit døgn sin overgang frå lys til mørke. Det er overgang mellom kveld til natt eller natt til morgon. Dette fenomenet skjer rett etter at sola har gått ned og før tussmørket overtar. Det varer fra 20 til 40 minuttar etter solnedgang og om 20 til 40 minuttar før soloppgang. Dette er avhengig av kor du er på kloden. I denne perioden vil du få eit markant blått skjær over himmelen. Dette fenomenet er oppkalla etter Lord Rayleigh som oppdaga årsaka til fenomenet. Det kvite sollyset blir spredd, då det møter luftmolekyler. Blått, er dei kortaste bølgelengdene i lyset – og det er desse som spres mest. På ein klar himmel, vil den få ein markant blåfarge, når dette oppstår. Den blå fargen, som er kald, endrar landskapet og gjer ein trolsk stemning, Mange fotografer brukar den blå timen, til å skape slik stemning. Men å finne dei optimale forhold, krev mykje prøving og feiling. Ein skyfri himmel skaper lite kontrast og interesse. Medan ofte ein overskya himmel, dempar det blå lyset til grått, flatt og utan noko liv i landskapet.

Den gylne timen

Den gylne timen, oppstår også to gangar i døgnet. Det er rett etter soloppgang og rett før solnedgang. Då vil du ha eit markant varmt lys. Fargekontraster og skygger er sterkt redusert. Dette varme lyset har stor interesse for fotografering ute i naturen. For ein landskapsfotograf er dette eit viktig tidspunkt i døgnet. Eit dempa og varmt lys, er perfekt til å få fram ein lun og god stemning i bilde. Det skarpe lyset og kraftige skygger på dagtid, forvandles til mjuke varme toner.

Fotografering

Fotografering under desse forhold, krev også god planlegging. Det første er å finne plasser i landskapet, som kan gje deg eit slikt varmt bilde. Høgt til fjells, med snøkledde fjelltoppar i horisonten. Kanskje med eit tre i front, som fokuspunkt. Eller ved eit vatn, eller ute mot havet. Der ein kan få vakre refleksjonar frå himmel og skyer. Ofte ser ein for seg på forhand, eit optimalt foto som ein vil skapa. Du har kanskje fleire favorittplassar rund omkring i område, du lett kan nå. Men dette vil også krevje god planlegging, for å treffe optimale forhold. Då er det også greitt med bruk av forskjellige hjelpemiddel. Sjekke vêrmelding grundig. Bruk av ein «app» til å finne rett tidspunkt for soloppgang og solnedgang. Google Maps, eller andre verktøy, gjer deg god oversikt over beste plassering. Ha klar fotoutstyr og god klede, for eit opphald seint på kveld, natt eller tidleg morgon. Er du kald og frostig, forsvinn mykje av gleda, og fokus rundt fotografering blir vanskeleg.

Fotografering er også planlegging

Planlegg også at du har god tid på plassen. Då unngår du stress og feil under fotograferinga. Når du har komt fram til området du hadde tenkt ut, bruk god tid til å finne rette plassering for det motivet du vil fotografere. Gå rundt i terrenget og tenk ut korleis du vil presentere motivet på best måte og kva du vil formidle. Skal det være eit lite utsnitt av motivet. Eller vil du ha med eit større landskap. Kva vil du ha som forgrunn, eller ledande linjer mot fokuspunktet. Kanskje det passer med eit panorama bilde? Du må ta stilling til bruk av fotolinse. Skal det være tele (70 – 200 mm), normal objektiv (50 mm), eller vidvinkel (11-35 mm)? Du må også bestemme korleis motivet skal vises og i kva format. Som kvadrat, landskap, etc. Er det behov for bruk av filter, for å mørke ned himmelen. Då er det greitt å ta nokre testbilde for å vurdere utsnitt og komposisjon.

Viktig oppsett av kamera.

Den store spenninga er å ta og føle på, når det nærmar seg tidspunkt for solnedgang. Spesielt når du ser at forholda ser bra ut. Skyer som legger seg over motivet og som skaper ein oransje farge over fjelltoppen. Når du nærmar deg den gylne timen, vil den varme fargen senke seg over landskapet, nesten som ein eksplosjon. Du har ikkje lang tid på deg. Apparatet er klart og montert på stativ Sjekk at du har slått av stabiliseringa på kamera (eller linsa), og det er satt opp med fjernutløysar. Det er viktig å få fram det skarpaste bilde og det krev ein lav ISO. Her brukar eg også manuell modus, for å ta kontroll på alle innstillingar.

Soloppgang og solnedgang

Når du har slike gode forhold, bør du også vente og få med deg den blå timen. Kanskje som eit panorama bilde. Men no er det mørkt og vegen tilbake til bilen kan være krevjande. Under slik fotografering, er det lurt å ha med eit telt for overnatting. Det kan lett bli ei tung vekt å ta med seg opp i fjellet, men det gjev ein betre og tryggare oppleving av turen.

No kan du også få med deg soloppgang om morgonen, som kan gje eit enno vakrare lys for fotografering. Først den blå timen og så den gylne timen. Ein slik morgon kan ofte landskapet i motsatt retning av soloppgang, gje deg dei unike fargetonar. Det same gjelder også for solnedgang. Sjå alltid på forholda bak din rygg, når du ser på solnedgang og soloppgang motiv. Det er ofte der dei unike fargane kjem best til sin rett.

God tur

Slike turar vil også gje deg fine turopplevingar som ein bonus til fotograferinga. Enkelte naturområde og motiv, kan vere interessant å fotografere i dei forskjellig årstider også. Kanskje du skal ta bilde av det same motivet under varme og kalde fargar, gjennom fire årstider. Ein treng ikkje alltid reise langt. Ved bruk av nærområde og som lokalkjent, oppstår det lett fine motiv, du kanskje ikkje har tenkt på. Det viktigaste er å komme seg ut og bli kreativ. Du treng ikkje reise langt for å ta motiv som alle andre har tatt. God tur.